ترجمه:
نیکتا ستاری، دانشجوی کارشناسی مهندسی معماری دانشگاه تهران
ایمان فرزین‌فر، دانشجوی کارشناسی مهندسی معماری دانشگاه تهران
انقلاب صنعتی که در حدود سال ۱۷۶۰ میلادی در انگلستان آغاز گردید، منجر به تغییرات گسترده در هر سطحی از تمدن سراسر جهان شد. افزایش مصالح صنعتی سنگین، مصالح ساختمانی نوینی مانند چُدن، فولاد و شیشه را به ارمغان آورد و در نتیجه معماران و مهندسان به واسطه‌ی انقلاب صنعتی، مفهوم عملکرد، اندازه و فرم را بازآرایی کردند.
ناامیدی از سبک باروک، روکوکو و از نئوپالادیانیسم، طراحان اواخر قرن هجدهم را به سمت نمونه‌های اولیه‌ی اصلی رومی و یونانی سوق داد. برخی به صورت گل‌چین شده، از یک مکان و زمان دیگری قرض گرفته شد که مرسوم شد. این نمود یونانی بود که منحصرا در ایالات متحده‌ی آمریکا از آغاز قرن نوزدهم تا سال ۱۸۵۰ قوی بود. برخی از سکونت‌گاه‌های جدید با نام‌های یونانی مانند ایتاکا، سیراکوز، دوریک، تروی، ستون‌های یونیک، سنتوری و اسپرهای یونانی ساخته شدند که اغلب به چوب‌های رنگ شده سفید مبدل شدند، این‌ها در ساختمان‌های عمومی نیز به‌کار می‌رفتند و همچنین در خانه‌های شهری در سبکی به نام احیای یونانی مهم بودند.
در فرانسه، آیین امپراطوری معماری ناپلئونی در جهت رومی‌تر که در کلیسای مادلین نیز مشاهده شد، یک معبد بزرگ رومی در پاریس حدود سال ۱۸۰۷ تا ۱۸۴۲ میلادی بود. افکار فرانسوی‌ها برای معماری توسط پروژه‌های بسیار پرانگاشت منتشر شده توسط اتین لویی بوله1 و کلود نیکلاس لودو2 دچار تحولی در آن دوره شد. آنها افرادی بودند که از جنبه‌های عظیم آثار مصری و رومی الهام گرفتند، آثار و ترکیب‌های شگفت‌آور آنان بسیار خلاقانه بود. حتی امروزه نیز آنها به عنوان معماران رویایی مورد تحسین قرار می‌گیرند. معتبرترین معمار آن دوران سر جان سوآن3 بود. او یک موزه را به عنوان خانه‌ی خود در لندن در سال‌های ۱۸۱۲ تا ۱۸۱۳ میلادی ساخت. این موزه هنوز هم شگفتی‌ها را به خاطر هنر خلاقانه و رمانتیک خود برمی‌انگیزد. نئوکلاسیک انگلیسی متأخر، به عنوان نخبگان یا مجلس‌های جدید پارلمان تلقی شد. جایی که مقامات بر احیای سبک تودور یا گوتیک اصرار داشتند. معمار سابق، سر چارلز بری4، متخصص در سبک گوتیک نبود اما به عنوان یک معمار مشاور انتخاب شد. سر آ.دبلیو. پوگین مسئول جزئیات بیشتر بناهای تاریخی‌ای بود که در سال ۱۸۳۶ شروع به ساخت کردند. سر پوگین دوران حرفه‌ای کوتاه و بحث برانگیزی داشت که یک مسئله اخلاقی در بازگشت به سوی سبک گوتیک ایجاد کرد. برخی از معماران تردیدی نداشتند که عناصری را از فرهنگ‌های گذشته، که روش کارشان را ثابت می‌کرد، انتخاب کنند. سبک گوتیک برای کلیساهای پروتستان بود و سبک باروک برای کلیساهای کاتولیک رومی بود، پالادی برای مؤسسات، یونانی برای بانکها، مصری برای گورستان‌ها و سبک رنسانس اولیه برای کتابخانه‌ها اجرا می‌شد.
در نیمه دیگر قرن نوزدهم، نابسامانی‌های ناشی از تأثیر انقلاب‌های صنعتی بسیار زیاد شد. بسیاری از آنها توسط مناطق شهری بدمنظرکارخانه‌ها و مساکن کارگری، که از زوال ذائقه عمومی در میان افرادی که تازه ثروتمند شده بودند، نشأت می‌گرفت. برای شیوه‌های جدید حمل‌ونقل، تونل‌ها، کانال‌ها، راه‌آهن‌ها و پل‌ها، معماران فقط برای تهیه پوشش فرهنگی استخدام شدند. کاخ کریستال پالاس بزرگ5 که از سال ۱۸۵۰ تا ۱۸۵۱ میلادی ساخته شد و از سال ۱۸۵۲ تا ۱۸۵۴ میلادی در لندن بازسازی شد؛ یک سالن نمایشگاهی وسیع اما موقت اثر سر جوزف پکستون6 بود. مردی که یاد گرفت چگونه شیشه و آهن را در طرح‌های گلخانه‌ای بزرگ کنار هم قرار دهد. این همچنین جنبه‌هایی از زیبایی فضایی را که تا به حال تصور نشده بود، نشان می‌دهد که رویه ساختمانی‌ای است با دقت برنامه‌ریزی شده و همینطور شامل قطعات استاندارد پیش ساخته، ساختمان صنعتی پیش‌بینی شده و استفاده گسترده از فولاد و چدن می‌باشد.
مورد مهم درباره‌ی روش خلاقانه‌ی استفاده از فلز برج بزرگ الکساندر-گوستاو7 ایفل8 در سال ۱۸۸۷ تا ۱۸۸۹ میلادی در پاریس بود. این مستعدترین معماری، به دنبال زمان برای فرار از محیط صنعتی فزاینده آنها با توسعه مضامین سنتی و سبک های التقاطی بود؛ این دو متضادند اما برابری را به خوبی حفظ کردند که از مثال‌های تصور شده: اپرای مجلل پاریس9 از سال ۱۸۶۱ تا ۱۸۷۵میلادی توسط چارلز گارنیه10 و کلیسای باشکوه ترینیتی بوستون11 از سال ۱۸۷۲ تا ۱۸۷۷ میلادی توسط هنری هابسون ریچاردسون12 هستند.
مالیات برضد پنجره‌ها، شیشه‌ها و آجرها لغو شد که برای استفاده از این مصالح ساختمانی، جدید و جالب به نظر می‌رسد. کارخانه‌های ساخته شده از شیشه دارای طرح های توسعه یافته و پیچیده‌ای بودند که تزئینات رایج در ساختمان‌های کلاسیک و گوتیک بر روی پنجره‌های مشبک بود. برخی از مواد دیگر مانند پیشرفت‌های تولید سفال نیز به دلیل تأثیر انقلاب صنعتی بیشتر برای ساخت و ساز مجاز شدند. اسکلت‌های فولادی با سنگ تراشی پوشیده می‌شدند و استفاده از نورگیرهای شیشه‌ای بزرگ، پررنگ‌تر شد. پیشرفت‌های دیگر مانند روش‌های آهن‌سازی ساخت پل‌ها و سازه‌های دیگر را تشویق کرد. برخی از فضاهای باز سرپوشیده بزرگ که با استفاده از ساختار قاب آهنی قوی امکان پذیر شده بودند نیز برای کارخانه‌ها، ایستگاه‌های قطار و موزه‌ها، ایده‌آل به حساب می‌آمدند.
برج ایفل برای نمایشگاه در پاریس در سال ۱۸۸۹ میلادی به عنوان یک نمایش چشمگیر توسط فرانسوی‌ها از لحاظ تسلط بر فناوری ساخت‌وساز آینده ساخته شد. معماران و مهندسان به هنری جدید و زینتی تعلق داشتند، که شامل گوشههای فلزی، پیچ و مهرههای تزئینی فرا رفته از خط اصلی، و همینطور نوعی توری گوتیکی ساخته شده از آهن، می‌گشت.
- Etienne-Louis Boullée ↩︎
- Nicholas Ledoux Claude ↩︎
- Sir John Soane ↩︎
- Sir Charles Barry ↩︎
- The huge Crystal Palace ↩︎
- Sir Joseph Paxton ↩︎
- Alexandre-Gustave ↩︎
- Eiffel ↩︎
- Paris Opera ↩︎
- Charles Garnie ↩︎
- Boston’s grandiose Trinity Church ↩︎
- Henry Hobson Richardson ↩︎
منابع: